I a moana au korona raoi n te 9 raoi bongin namakaina ae Aokati n te moaningabong. Ibukina ngke I tuai raoi n rangi n rabakau naba te ‘novena’. I a moti n nanoia inanou ba N nang bon tataro n te Umantabu ni kabongana te korona ma motin nanou ae Nna keiakina au bui ae teuana tengaa n teuana te bong inanon ruaia te bong.
I kona ni mananga n te moaningabong ao I okira mwengau n te bwakantaai. Au katautau iai ba I kona ni keiakina 6 nakon 8 te aoa n te Umantabu bon ti ibukin kainnanou are I bon rangi ni kainnano iai.
I a waaki inanon anne ni keiakina au bwi are tenga inanon teuana te bong. Au tabo are I mena iai ngkana I karaoa au korona ibukin te mataroa n te umantabu are kaitara Takoronga, ao I a tekateka ibukin mataroan te Umantabu anne kanga ni kaniai ma window ake ibukina.
Bon au ka onoua ni bong te tai anne are I toka inanona ao I boni mena naba n au tabo anne. Ai mwin tawanou naba te tai anne, e a roko naba irou are Nna nako ni mena raoi i matan te tamnei are tamnein Nei Maria. I a karaurau n teirake ao man tekateka imatana ni karaoa au bwi are iaoni kawaina ni bane. Ngkanne iaoni kawaina ni bane au kaonobubua ao I a tokara ngkanne 800, ti tebo ngkanne ma aua te raaun, e bane onobubua ke tenua te raaun ao I a roko n au kaaua n raaun. I a roko iaon te katenua ni miterio ‘miterion te maraki’.
I a katorobubua ngkanne ni kaitara raoi matana ao man reita nako au korona. I a boni korona imatana ni kabanea au bubuti ma au onnon ae mangori nakoina ba e na boni buokai ni kainnanou are I a boni mananga iai, ao I a waaki iaon au miterio ni maraki. I a waaki ni korona ao mani kaitara raoi matana are n te katibu anne. I aki rangi ni katabea au iango iai ba tao e bure au taratara, I a manga bon taraia riki ao boni moan te kuba nako ngai ba a manga matu matana, I taku i boni irou, kai e bon taratara matana ngke I noria, e aera ngkai e a manga matu. Bon te kubanako ngai n te bai are I noria arei, I a manga bon taraia raoi riki ni boni kakoaua ao bon te kubanako ngai ba e a kaitarai matana ni karuberubei. Bon iai te namakin ae korakora irou are e roko irou n te tai anne. E a roko irou te maroa inanon te Umantabu. Bon akea kain te Umantabu n te tai anne ba bon ti ngai.
I bon tiaoki ao e a toki au korona ao mani karekea taraan te tamnei ke te katiibu anne, ma angin te maaku are e taonai. I bon rang ni maan ni katorobubua n aron anne ao man aki ataa te bai ae Nnang karaoia. I a maninga tokin are I a roko iai. E toki angin te bai arei irou ao I a manga boni waaki iaon au miterio ni maraki. Ngke e boni bane raoi au bwi are I motin nanoia ibukin te bong anne, I a manga bon tekateka iaan tamnein Nei Maria anne ni iangoa aron ana kakai ma ana makuri nakoiu ba tao e a bon aki kukurei irou. I bon tia raoi n te Umantabu n tabeu are I karaoia ao I a kitana te umantabu. Ngke I roko ni mwengau ao e a kaoti naba kainnabau. I a karakina te kakai are e kaoti nakoiu, ao I taku moa nakoina. Nnao e boni kona ni karuberubei matana te kaatibu?. E a manga taku tera ae ko nanonna. Te bai ae I noria n te umantabu n tamnein Nei Maria are te kaatibu, ba e a manga ruberube matana e a manga matu matana. E kona naba n riki anne?. I a manga boni kangai nakon kainnabau, tao e buakaka e a bon aki kukurei irou. Tao a rangi ni maiti au bure. I a bon titirakina naba kainnabau n aron anne iaan taben nanou n noran te kakai are I noria anne. E kaekai kainnabau ao e taku. I aki kona n ataa nanon anne. N aron te kaoti anne nakoim e boni kaotia nakoim ba e boni maiu. E a manga tuangai, E uara ko ata raoi ngkanne Nei Maria ae tiaki te kaatibu ao ane e a boni kaotia raoi nakoim n tamneina anne. Ao ngai I taku nakoina, Eng, ngaia I a bon tiba nora te aekaki ni kakai aei.
Te Ka-uoua ni kakai
I a tokara ngkanne au kawanua ni bong ao I a manga mananga naba ba nna karaoa tabeu ibukin te bong anne. Ngke I a mananga ao I uoti au Uee rooti aika teniua. Ao I a katokai raoi imatana. Teuana nako Takoronga, ao teuana i nuka ao teuana nako Temakin. Ao I a manga tiku naba imatana ni karaoa au korona. Te moanibong naba te bong anne, ao I a moana au korona. Ngke I a tiba moana au waaki n te ingabong anne ao ti tebo ma e a boni katikaki naba matau ba Nna tarai au uee ngke I menai imatan tamnein Nei Maria anne. Bon te kuba nako ngai ba te uee te rooti are i nuka ba e a mwaing naba ao bon titebo ma ae iai ae e boni kamwainga, ao e a boni mwemwe naba irouna man toka iaon te uee te rooti are nako Takoronga ke iangamaingin Nei Maria. I taratara nako ao bon akea naba kain te umantabu n te tai anne, ba bon ti ngai naba.
I a manga tararake naba ao ni manga tara te tamnei ao I taku, e uara ae I a bon tiba moana au tataro ao e nangi manga karaoi naba ana kakai aika a kamimi nakoiu. Bon te bai teuana iaou are e a bon roko irou ba te maroa ae korakora ao I a aki korona ao I a boni karauai n tekateka ao e a roko irou are N nang aki karaoa au tataro ba N nang kitana nanon te umantabu ba e a roko ae I a maku, tao ibukin are ai bon tiba au moan tai ni karaoa au tataro n te Umantabu ao I a manga boo ma ana kakai aikai aika rangi ni kamimi. Tao bon aio ana Tangira Nei Maria nakoiu ao e aera ngke I a manga makua. Ngaia are e bon nora nanou ae I maroa ngaia are e a katoka ana makuri. I a waakina au korona n te tai anne ni karokoa are e a koro au bwi are I motin nanoia. Tao boni iai riki ana kakai ae tao e na karaoi n te tai anne nakoiu ma e na kanga e a totokoai angin te maaku. I a waaki ngkanne n au kabanea ni bong, te karuaiua ni bong.
I a roko iaon au kabanea ni bong ao I a waaki inanona ni karokoa are e boni bane raoi au bwi are I waaki inanona. Ngkanne I a bon tiku inanon mwin au bong akanne ni bon ana te namakaina anne are Aokati. E aki bane bongin Aokati ao e a bon kaekaki raoi au bubuti are I a tia ni bubutia Nei Maria are I bon rangi ni kainnanoia ti inanon mwengara ao riki ibukia natiu. I bubutia Nei Maria ibukin kainnabau ngkai e a maan n aki makuri. Ao I kabanea au bubuti nakoina ba e na buoka kainnabau ni kareka ana makuri. E a oki kainnabau n te tai anne boni mwiin are e bane raoi au tataro. Tao iraua te bong imwiin anne ao e a kaongoai are e a reke ana makuri. I a boni kangai naba, E raba Nei Maria e a kairai ngkanne ba nna iria nakon ana tabo are makuri iai. Titoan te Bobotin Akawa are e kaitara ma St Mikaere imain ae nako te tabo anne ke n okira te tia baibai, ma e bainna ngkoa te Bobotin Akawa. Ngke ti a roko iaan te Umantabu are Santo Bauro, I a tuangnga kainnabau ba e na rimoau ba Nna nakon te Umantabu ni karaba moa Nei Maria n ana ibuobuoki ae rangi ni korakora nakoira. I a rinnako n te Umantabu ao I a nako ni katorobubua imatana boni moan te kuba nako ngke I a roko imatana e aki butimaeai tamneina are e takini baina ma rabunan atuna are iaona. E a bon butimaeai aekakin tamneina teuana, bon te Kaatibu naba tamneina are e kaotia arei, kanoani matana a kiriin. Iai ana bau nuea iaona ae rangin raneanea ao iran atuna e maoto ke ngeri ma te Kaatibu iran atuna anne. Inanoni baina ngkanne boni iai te bai ae taua ba ti tebo ma taraana irou kanga te oko ae te biti naba rabatana.
I a boni karekea taraan tamneina ao I a bobaraki nakoina n anganna au karabaraba. Bon te bai ae riki irou n te tai anne ai bon akea te maaku.
Te kabanea ni kakai ae riaon te kamimi
E bon rangin n rootai te kukurei n te tai anne ngkai I ataia ba e a tia ni butimaea au bubuti are I bubutia iai, ao e a boni kaeka naba inanon te tai ae waekoa. I tiku ni moan irarikina ni bon taraia ma tamneina are e boni kaotia naba anne.
Ibukin ienikuriu ibukin buokan kainnabau are e tuangai ba Nna kawaekoai iai ao I a otinako n akea au kantaninga iaon te tamnei arei. Ibukin babau ma maninga nakou ngke e a reke ana makuri kainnabau, ao I a boni maninga nako naba iai mani kukurei.
Ngke I otinako ao e a tiba roko uringakin te tamnei arei irou. I a manga bon tan rikaaki n taraia ao e a okira are bon tamneina mai mwaina. Ao I taku ibon irou. Ai babara ngai ba tera ae N nang katawe iai. I boni baebaeti inanou, ao e na kangara ao are I a oimwi ba e aokira arona are bon tamneina mai maina.
I karaua ni iangoa ana kaotioti are kaotia nakoiu ao I taku ibon irou ke tao I tiku riki ni maan irarikina ao tao iai riki te bai ae na karaoi nakoiu. I a manga iangoa te baere e taua i baina ba e a kangara n reke arei. E reke ba au rongorongo nakoia kain au auti te baere I noria arei ao bon nakoia naba raou n aine ake I kinaia. A manga taku nakoiu. E aera ko aki butimaea te bai are ibaina?. E aki reke raoiu au iango n anne ba e a maninga nako naba au iango ngke e a reke ana makuri raou arei.
Tao e koaua tao boni iai nanoni kaotioti akanne, ma ibukina are bon akea naba ootau raoi iai. I aki ataia ae ngaia bon ana Tangira Nei Maria are e moani kaoti nakoiu ao e aera ngke I taku ba e aki kukurei irou ao e aera ngke I a manga makui ana kakai nakoiu. Iaan raoi ae a bon tiba reke raoi otau iaon ana kakai Nei Maria, ngaia bon ana Tangira nakon te aomata are e kaotia nakoina. Ai kabaiara ngai n ana Tangira Nei Maria nakoiu ma e aki manena raoi aron ana Tangira nakoiu ba I bon rangi ni biritinaniku au kantaninga iai.
I a bon tiba kakoaua raoi ba te korona ngaia bon te kabanea ni makaraoiroi ibuakon taian tataro imuin te tutia. I kakoaua Nei Maria ae tiaki te Kaatibu ma ngaia e boni maiu. Ao I ataia ba bon temanna naba ngai ae I bon rangi n ririba Nei Maria ibukina are aongkoa te Kaatibu. N te tai aei ao I ataia ba e bon rangi n tauraoi ni butimaei kainnanom ni kabane ake ko kainnanoi.. Kam raba.
Nei Nangiua Ioane (ae te Kamatu)), Betio, Ritemba, 2009