Natiu aio e rangi n marurung rabatana, ti tebo ma akea ana kanganga ao tarana bon raoiroi naba inanon uarerekena. Ti rangi ni maan n te onaoraki tao te namakaina tabun, ao ti a manga otinako, ao ti a manga riin ba e a manga roko naba, bon ti uoua riinra are kabaneana ao e katikitiki ao e mate iterana are te angatai. N aron ana taeka ana taokita ao e taku ba e nanououa ba e na kona n reke maeun iterana are mate ke e na aki ba are bon te buroo ngaia, ma te bai ae e riki e a manga maeu naba. Inanon au tai ma ngaia n te oo ao ngai e rangi n kananokawaki te aonnaba aio irou, akea noran tamaroan te bong teuana ma teuana, ba I rangi n rawawata n te bong ae koraki ibukin noran marakina, kainnanona ao korakaina ao tangina n te aoa ae koraki inanon te maan ae kan uoua te namakaina. Ao kainanou n iangoa ae ai maitira aomata ao e a reke naba natiu ae bati ana kanganga. Kainnabau e rangi n rarawata naba ma tiaki ai arou ae I bon nora aron rawawatan natiu aio (raou n te oo). Ngkanne e a reke ae e a marurung ao ti a otinako ao ti kantaningaaki ba ti na oki ngkana e roko te tiim n buroo ba e na noraki. Ngke e a roko te tiim ao e nang bon koreaki ao a manga bon taua taokita n kabanea riki aia iango iai ao n tokina a karautaeka nakoira ba aikoa kona n koreia ba are e bon rangi ni kanganga/complicated ana case ao e raoiroi riki ae reke riki ara tai ma ngaia nakon ae ngkana e koreaki ao e a toki naba ikanne ngkana e aki nakoraoi mwin te korokoro. A taekinna ba e na aki koro tebwina ana ririki ni maeu. I aki kona n maninga aia taeka ae kangai “take him and enjoy him until the day he will leave” e rangi n matoatoa te rongorongo aio irou ma kainnabau ao e rangi ni kamaraki…..ngaia n are ti a karaoa aron ara kabanea n tamaroa ibukin kakukureiana ao nanoangaeana ae moan te korakora…ao ngkanne man te tai anne ao e a bon titiku naba n au iango ae n te taina ao e na bua natiu aio ao ikanne are I a moana naba anuau ae I rangi n kakabanea au iango n te botaki ae te mate ke noran aia kanganga aomata aika a rawawata ibukin aia aoraki.
Te bai ae riki I rangi n kakabanea au iango irouia ana utu te mate (ngkana iai ae mate), I taraia ao e kanga aron tangiia ao tera ae a karaoia inanon te tai anne. I tabe n kakamatebaia aron te mate riki ana koraki te mate are e rangi n kaan mangaia n aron tinan te mate ke buun te mate, taman te mate, kanga te aekaki anne. E ngae ngkana tiaki te botaki ae I noria iai ao te tamnei (pictures/photos) I karauai n tara raoi te aomata are ngaia are e nang rotaki ba e kanga teina ao arona n tang. E roko irou are kangai, e kona n kakamakuri ke n taetae, ke e kona n manga move on I mwin ana kanganga aio? Aekaki n titiraki aika a rio ibukin naba tao katauraoau imain te tai ae Nna manga roko naba iai. I bon biririmoa n taraai nte tai arei.
Ara kauoua n okira te aba ae Biti ni moan 2008 ao Barry ai ruaiwa ana ririki ni maeu, e a manga roko naba aorakina n July ae te maraki n atu ao e a rangi n korakora ao tiaki toki n rin te oo n aoraki, e aki reke buokana ao tia kaotinakoaki n kabanean rinna bwa e aki reke buokana. Moan te kananokawaki ao ni kamaraki ba ti a anganaki te taeka ae kangai “kam a riai n kakaraure ma ngaia bwa e nang nako tao inanon tabeua te aoa ke te bong”……ti kaotinakoaki n 5 September 2008 ao Barry e a aki kammakuri (comatose stage) ai te matu irouna n aki namakinaba. N te moanibong n 29 th September 2008 (Aia Feast Day tenan Archangels Kabairiera, Rabaere ao Mikaere), tao nakon te aoa nimaua n te karangaina ti a uti ba ti a nakon Barry ba e a katitika baina ao e ngirangira (korakai). Ti karuoa man te kainiwene are wewene iai ba ti na riringa ngai ma kainabau, ti kawenea I nukara ao ti tekateka i rarikina, ngai n iterana ao raou arei n iterana are teuana, ba ti a tabe n iangoa arona. Inanon kumekumeana ao ea toki naba ikena iai…inanon baira.
I rangi n rawa ke tao I nano maroa n nora tokin ikena, e reke irou are I a ti kan kaongoaki naba, ma ngaia tao e bon tangiria ao bon nanon natira aio ba ngai ma tamana ti na bon nora nakona…
I a baraki n tang ma te kamimi ba I tang ao I aki maraki (ti tabo I karioa tangiu – te moment are I a kaman iaiangoia ba tera arou iai), a roko tangaia ma Uriam ma Atuna n raonira nte aoa anne ao n karaua nanora ao ti tataro ma ai te kamimi bwa I a bon tang n akea au namakin ni kainnano. Ngke e toki tangiu anne ao ai anne naba tangiu (ake n nikirana e a ti ranran naba matau) ni karokoa te tai are ti a nako Tarawa n kawenea rabatana, n te kaabong. Ngkanne e a bon bua tangiu ao I a manga bon kakaea tangiu ke tao I a mimi ba tera ae e a riki irou. Ngkanne ngke ti nang roko i Tarawa man te wanikiba ao I a manga taku ai manga te nanokawaki ngkai ngkana ti kaitibo - e tei nangina. Te kamimi ngke ti kaitibo ma ara koraki n te marae ao ni karokoa rokora nte auti ao bon akea naba te kan tang irou (n aron iangoana irou are tao Nna iakiaki ke n tatakarua). I manga bon taku tao I a babakaine ba e aera nkai I aki tang. E taunaki Barry n te Kaonobong 4 n Okitoba, I tei i etana ao e wanako ranin matau ba e a bon kitaniira raoi. Ngkanne bon te rangi n mimi ngai, ngkanne inanon tikura i Tarawa n taninga kibara n oki nako Biti, ba ngkana I matu n ara auti ao I aki toki n uti nte karangaina koraki bwa I kan noria ao I kakaea uringana n aron kunana ke ana tunes are e aki toki n aneneia ba I aonga n namakinna ao n uringa iai ma e a bon rangi n kamimi ba I aki naba kona n uringa te tune are e kakaraoia. I kataia n katea ubuna i matau ma e aki kona n tei bon te maninga ngai arona ao ubuna e aki kona n oki uringana. E a reke ba tabeaiangau ao I a share ke tibaia nakon kainabau te bai ae riki ao ngke e kaekai ao bon kaekan raoi au tabeaianga ae kangai, ‘ai kabaiara ngkoe ba e rokana am namakin, am ururing ao tangim Te Uea ba E ataia ba ngkoe ae kona bon moan rotaki ba tinana ngkoe’.
E uki au iango ao I taku ‘Ko raba Te Uea ba Ko nora au katauraoi inanon ruaia te ririki imain te tai aio ao ko ataia ba Nna bon rangi n kainnano ngkana e roko te tai aio, ao ko anai rawawatau man buoka marakiu ni kabane n aki katuka teutana ao Ko a manga anganai natiu ae uarereke ba e na toroba nanou ke n kanoa te marena ao te reitaki are I marenau ma natiu are au karimoa ao ti natiu te m’ane’. I aki kona n maninga ana tangira ma ana akoi Te Uea rinanon natiu ae te karea ae boiarara, TEM BARRY!!
E a riki Barry ba temanna ara SANTO ae e maeu ni koaua irarikira n te onimaki ae ti kekeiaki inanona ni irira nanon te Uea ni baai ni kabane ibukin kakoroan raoi katongan karawa ikai iaon te aba.
Maryanne Mikaere Namakin, St Padre Pio, Suva, Okitoba, 2009