Kanan Tamneira...

Details

Written by Uriam Timiti

Created: 01 March 2022

Moanibong Wiki 8 

Warekan ana moa n Reta Betero. 1: 3-9 

E na karaoiroaki te Ake ni tua ae Taman ara Uea ae Iesu Kristo, i bukin ana akoi ae ababaki, ba E anganira te maiu ae bou ngke E kauta Iesu Kristo mai buakoia mate. E anganira iai te kantaninga ae maiu, kantaningan te baibai ae aki kona ni mka ke n rai ke ni mauna. E Katauraoaki anne i maimi i karawa, ngkami aika kam kawakinaki i nanon te onimaki ni makan te Atua, i bukin te kamaiu ae nang kaotaki n te kaitira ni bong. Kam kimareirei iai, ao kam bon ataia naba ba kam na karawawataki tabeua riki te tai, n taiani kataki aika a bati aekaia. E aonga n kataki iai ami onimaki. E kakawaki riki ami onimaki nakon te koora ae mamauna ae kataki naba n te ai. E na reke iai iroumi te neboaki, te mimitong ma te karineaki, ngkana E kaotaki Iesu Kristo.. Kam bon tangira Iesu n aki noria; ao kam kakoauaa n aki noria naba. Kam kimareirei iai n te kabaia ae mimitong, ae e aki konaki taekana, ngkai e reke iai uan ami onimaki ae kamaiuan tamneimi.                                        

Te Taramo 111: 1-2, 5-6, 9-10

Kaekana: E ururinga ana berita te Uea.

I katituaraoa te Uea ma nanou ni bane, I buakoia akana raoiroi ao n aia botaki.

A kakanato ana makuri te Uea, A tangiraki ngkana a iangoaki. K

E kaamarakea ane makua, E ururinga ana berita n aki toki.

E kaota makana nakon ana botanaomata, E anganna abaia botanaomata. K

E karekea inaomatan ana botanaomata, E katea ana berita i bukin tai nako,

E tabu ao e kakamaku arana. K

Makakin te Uea boni moan te wanawana; A wanawana akana makua.

E teimatoa neboana n aki toki. K 

Alleluia alleluia

Ke E kaoti nanora Taman ara Uea ae Iesu Kristo, Ba ti na nora abakin te kantaninga ae ti weteaki nako iai.Alleluia 

Warekan ana Euangkerio Mareko 10: 17-27

E mananga Iesu ao e birimai temanna te rorobuaka ni katorobubua i matana, ao e titirakina ni kangai: “Te Tia Reirei ae Ko raoiroi, tera ae N na karaoia ba e aonga n reke irou te maiu ae aki toki?” E taku Iesu nakoina, “Ko ti atongai ba I raoiroi? Akea ae raoiroi ba ti te Atua. Ko atai taian tua: Tai tiriaomata, tai wenenibure, tai ira, tai kaotioti ni kewe, tai babakanikawai, karinea tamam ma tinam.” Ao e kangai teuarei: “Te Tia Reirei, I kawakin tua akanne ni bane mangke te tei ngai.” E karekea taran Iesu, ao E tangiria. Ao E taku nakoina: “Ai ti teuana riki te bai ae ko kainnano iai: nako, kaboi nako am bai n angania akana kainnano, ao e na reke am bai ae kakawaki i karawa; ao ngkanne, nakomai, irirai.” Ma ngke e ongo te taeka anne, ao e rawawata nanona, ao e nako ma te nanokawaki, ba a maiti ana bai. Ao E taratara nako Iesu, ao E taku nakoia ana reirei: “Ai kanganga ra rinia kaubai n Uean te Atua!” A kuba reirei n taeka anne. Ma Emanga kangai Iesu: “Ataei, ai kanganga ra te rin n Uean te Atua! E bebete riki rinin te kamero ni bangabangan te neiran nakon rinin te kaubai n Uean te Atua.” A kuba ma ni mimi reirei, ao a taku I bon irouia: “Ai antai ae kona ni kamaiuaki?”E taraia Iesu, ao E taku: A ai kona aomata, ma E kona te Atua, ba E konai bai ni kabane te Atua.”

 

Tibatiba: Kaboi nako am bai n angania akana kainnano, ao e na reke am bai ae kakawaki i Karawa; ao ngkanne, nakomai, irirai

 

Details

Written by Uriam Timiti

Created: 21 February 2022

 

Wiki 7           Moanibong 

Warekan ana Reta Iakobo. .3: 13 – 18

Ngkana iai i buakomi temanna ae wanawana ma n ataibai, ao ke e kaotia n arona ae raoiroi, ba e karaoi ana makuri ma te nimamannei ae reke ma te wanawana. Ma ngkana iai i nanomi te bakantang ma te marakinnano ao te kani kauntaeka, ao tai kamoamoai ngkami, ao tai kewe n eka nako te koaua. E aki ruo mai eta te wanawana anne, ma e nako mai aonteaba ao man te rabata ao mairouia taimonio. Ba ike iai te bakantang ma te kauntaeka iai, ao e na reke naba iai te kiriwe ma aeka ni makuri nako aika bubuaka. Ma e itiaki te wanawana ae mai eta, ao e rau, e taubang ao e iangoraoi, e bati n atataiaomata, e kariki ua aika raraoi, n aki nanonano ao n aki kewe. Uan te raoi bon te raoiroi i bukia tan raoi. 

Te Taramo 18 (19): 7 – 11

Kaekana: E maiu te nano n ana moti te Uea.

Koron te raoiroi ana tua te Uea, E maiu iai te tamnei;

e koaua ana kaotioti te Uea, e wanawana iai te nanoro. K.

A eti ana moti te Uea, e maiu iai te nano;

e itiaki ana taeka te Uea, e ota iai te mata. K.

E raoiroi makakin te Uea, akea bibitakina.

Bon te koaua ana moti te Uea, a eti n tai nako. K.

Ko bia kukurei, te Uea, n ana taeka wiu

ao n ana iango nanou, Ngkoe au Ba ma au tia kamaiu. K. 

Alleluia, alleluia.

E kamauna te mate ara Tia Kamaiu ae Iesu Kristo, ao E anganira te maiu n ana Euangkerio. Alleluia. 

Euangkerio 

Warekan ana Euangkerio Mareko. 9: 14 – 29

Ngke E okiriia ana reirei Iesu ma Betero ao Iakobo ma Ioane, ao a noriia aomata ake a maiti i rarikia, ao tani koroboki ake a kauntaeka ma ngaia. Ngke a nora Iesu te koraki, ao a kuba, ao a biri nakoina ni kamauria. Ao E titirakinia ni kangai: “Tera ae kam kauntaekaia ma ngaia?” E kangai temanna i buakon te koraki: “Te Tia Reirei I kaira teuae natiu nakoim, ba iai irouna te tamnei ae e bae newena; ao ngkana e ninia te tamnei arei, ao e kabukitaua i aontaonao ao e bungibaware, ao e kangengei wina, ao e tiki rabatana. I butia am reirei ba a na kanakoa, ma a aki kona.” E taku Iesu nakoia: “Te koraki n aki onimaki! N na mena i buakomi ni karokoa nningai? N na taotaona nanou iroumi ni karokoa ningai? Kairia mai!” Ao a kairia nakoina. Ngke e nora Iesu te tamnei, ao e karurubenebenea te ataei, ao e baka i aontano, ao e inimaki ma ni bungibaware. Ao E titirakina tamana Iesu ni kangai: “E moa n reke irouna te aro aei nningai?” Ao e taku teuarei: “Mangke e uarereke. Ao e bati ana tai ni kabaka i nanon te ai ke te ran ba e na kamatea. Ngkana iai te bae Ko kona, ao buokira, nanoangaira.” E taku Iesu nakoina: “Ngkana Ko kona! E konai bai ni kabane ane onimaki.” Ao e kanenea banana taman te ataei ni kangai: “I onimaki, ma kakorakora riki au onimaki.” Ngke E noriia aomata Iesu ba a baroakinna, ao E kamatoa ana taeka nakon te tamnei ni kangai: “Te tamnei ae ko baennewe ma n taningabono, I tuangko, otinako mai nanona, ao tai manga okiria.” Ao e takarua, ao e karurubenebenea, ao e otinako. Ao e riki te ataei ba ai aron te mate; ao a maiti ake a taku: “E a mate!” Ma E taua baina Iesu ni kateirakea, ao e tei. Ngke E okira te auti Iesu, ao a titirakinna ana reirei, ngke ti ngaia, ni kangai: “E aera ngke ti aki kona ni kanakoa, ngaira?” E taku Iesu nakoia: “E otinako te aeka n tameni anne n ti te tataro.”

 

Tibatiba: E otinako te tamnei anne n ti te tataro

Tariu ao maneu n te bong aio ao ti kauringkai iroun Iesu ba bon ti te koaua ao te wanawana mai eta ae ti na kamaiuaki iai ao tiaki te wanwana ae mai aonteaba. Are nanona ba bon ti te Atua ke te Tamnei mai ieta ke mai Karawa ae ti na kamaiuaki iai.

Iai ngkanne te bai ae kakawaki ae ti kautingaki iai ba ti na riai ni makuria inanon maiura aio. Te moan ngkanne bon ukeran te wanawanka ao te koaua are na anganira te kamaiuaki. Te kauoua ngkanne bon ba ti na riai ni kaota te koaua ao ni maiuakina te wanawana nakoia tarira ma manera ba aonga ni kairaki inanon te koaua ao ni kainaomataki man te rotongitong are e na kamwaninganakoia ao ni katikuia inanon te tauroronaki ao te mamanaki man te ota ni koaua ao te kamaiuaki.

N te ewangkerio ao ti ongora taekan te ataei are tautoronaki n tamnein te mate ma te rotongitong. Ti ongora aroia ana abotoro ma ana reirei Iesu ngke a kataia ni kainaomata te ataei ba e aki kamarurungaki. E boaia aia ana reirei Iesu man taku nakoia ba ‘ E konai bai ni kabane ane onimaki”…ao E manga reitia Iesu n taku, “E otinako te tamneu anne n ti te tataro”. Eng e nanonna ikai Iesu ba ngkana ti tataro ao ti na onimakina Tamara are i Karawa ba ngkana ti bubuti n aran Iesu ma te onimaki ao E na kaekaira ao ni buokira Iesu ao e na kamaiuaki te aoraki man ana tautaeka teuare buakaka. N aran Iesu ao ti kona ni karaoi bai nako ao ni kamaiua te aoraki.   

 

Details

Written by Uriam Timiti

Created: 22 February 2022

Wiki 7           Kauabong        Kaintokan S. Betero 

Warekan ana moa n Reta Betero.5: 1-4

I kani kaungaia unimane akana i buakomi, ba te unimane naba ngai n ai aroia, ao I nori marakini Kristo, ao iai naba tibangau ma ngkami n te mimitong ae na kaotaki rimui.

Kam na kaamarakea ana nanai te Atua ane muiokoaki iroumi. Kam na tararuaia, tiaki i bukina ba baemi, ma n oin nanomi, n ai aron nanon te Atua; tiaki naba i bukin te kareke aro ae kamama, ma i bukin te nano ni ibuobuoki. Tai tautoronia akana kam muiokoaki ba kam na kawakiniia; ma kam na riki ba te bai ni kakairi i bukin te nanai ni kabanea. Ao ngkana E kaoti mataniwia tani kawakintibu, ao kam na anganaki te bau ae mimitong ae aki kona n rai. 

Te Taramo 23: 1-3a, 4-6

Kaekana: E kawakinai te Uea, akea kainnanou.

Bon au tia kawakintibu te Uea, akea kainnanou.

E anganai te motirawa, i buakon te uteute ae maiureirei.

E kairai nakon te ran ae kamaiu, E kaoka maiun tamneiu iai. K.

E kairai n te kawai ae raoiroi, i bukin tangiran arana.

Ngkana I toua te marua ae ro, ao I aki maka te kabuanibai,

ba raou Ngkoe, ao iai ekom ma am kai, e rau nanou iai. K.

Bon iriau te akoi ma te tangira, ni katoa bongini maiu;

mwengau bon uman te Uea, n au bongi nako. K. 

Alleluia, alleluia.

Betero ngkoe, ao i aon te ba anne N na katea au Ekaretia; A na aki tokanikai i aona

mataroani mone. Alleluia. 

Euangkerio. 

Warekan ana Euangkerio Mataio 16: 13-19

E roko Iesu n te aba ae Kaitareia Biribi, ao E titirakinia ana reirei ni kangai: “A taku aomata ba antai Natin te aomata?” Ao a kangai: “A taku temangina ba Ioane te Tia Babetito, ao temangina ba Eria, ao a taku tabeman ba Ieremia ke temanna mai buakoia burabeti.” E taku Iesu nakoia: “Ao ngkami, kam taku ba antai Ngai?” Ao e taetae Timoni Betero, ao e kangai: “Bon te Kristo Ngkoe, ae Natin te Atua ae maiu.” Ao E kaekaa Iesu ni kangai nakoina: “Ko kabaia Timon ae natini Iona, ba e aki kaota anne nakoim te iriko ma te rara, ma bon Tamau are i karawa. Ao Ngai I taku nakoim, ba Betero ngkoe, ao i aon te ba anne N na katea au Ekaretia; ao a na aki tokanikai i aona mataroani mone. Ao N na angnaiko kingin te Abanuea ae karawa; ao ane ko na kabaea i aon te aba, ao e na bae naba i karawa; ao ane ko na kabara i aon te aba, ao e na bara naba i karawa.” 

           

Tibatiba: Te Tia Kawakinai te Uea, Bon akea kainnanou

Mauri tariu ao maneu. N te bong aio ao ti ongora n te ewangkerio ba te Uea bon Ngaia te tia kawakin tibu ni koaua ae tararuakia ao kawakinaia tibu n te aro are ti namakina te kawakinaki raoi ao akea kainnanora. N te rongorongo ae ti anganaki n te bong ao iai uoua bai aika katereaki nakoira ba teuana bon taben te tia kawakin tibu n aron ana kantaninga te Atua ao te kauoua bon oin kainnanoia taian tibu aika a na riai n tararuaki iai. Inanon botan rongorongo aikai iaon tabeia tan kawakin tibu ao kainnanoia tibu ao e kamatataki ba tera te rekenikai ae na reke nakoia tan kawakin tibu aika a aki karaoi raoi tabeia.

Inanon kamamatan tabeia tan kawakin tibu ao ti kona n tarai kanoan taian taramo n te bong aio. A riai tan kawakin tibu n tararuaia raoi aia tibu n te aro are a na akea te bai ae a na kainnano iai. A riai naba tan kawakin tibu n taraia ba a na motirawa aia tibu ibuakon uteute aika maiu reirei n te aro ba e na tauraoi n tai nako kanaia tibu. A riai naba tan kawakin tibu n taraia ba a na motirawa tibu n te tabo ae uakaan te ran ni kamaiu. A riai naba tan kawakin tibu ni kairia tibu n te kawai ae raoiroi are na karokoia n te tabo are a tia ni katauraoia te Atua ibukia are bon te Abanuea  ae Karawa. Bon tabeia naba tan kawakin tibu ba a na riai nakon tabo ana rau iai ao ana aki kabuanibai iai. Te bai naba ae kakawaki ba a na riai ta kawakin tibu ni mena n tai nako irarokoa tibu n tauraoi ni buokia ni kainnanoia ni bane.E riai te tia kawakin tibu n angania tibu te rauaki ba a kawakinaki raoi ba a maeka ma te Atua n Umana ae Tabu are a na karekea iai te kamaiuaki ae aki totoki ao te rauaki. Inanon karaoan raoi tabeia ao a na karekea te bau ae kakawaki tiaki obukin karaoan tabeia inanon te kabarabae ma ibukina ba a tia karaoa Nanon te Atua; tiaki ibukin te kareke aro ma ibukin te nano n tangira ao n ibuobuoki.

Ngkana ti karaoi tabera ni koaua n aron ana kantaninga te Atua ao ti na bon karekea te kaniwanga ae kakannato ba te bau ae mimitong are na katokai iaora Teuare bon te Tia Kawakin Tibu ni koaua ae bon te Atua. Tan kawakin tibu ake aki karaoi raoi tabei ma a karekei aroia a na bon kanakoaki nako mone ike e na bo iai te tang ma te kangengewi.

Details

Written by Uriam Timiti

Created: 19 January 2022

Wiki 2           Katenibong 

Warekan te moa ni Boki ae taekan Tamuera. 17: 32 – 33, 37,  40 - 51

E taku Tawita nakon Tauro: “Ke e tai bara nanon temanna i bukin te aomata anne. E na nako am toro ni buakana te I Biritia anne.” E taku Tauro nakon Tawita: “Ko aki kona ni kaitara te I Biritia anne ni buakanna, ba bon te ataei ngkoe, ao ngaia, bon te tia buaka man ana tai n ataei.” E taku Tawita nakon Tauro: “E na kamaiuai mai nanoni bain te I Biritia anne te Atua ae a tia ni kamiuai mai nanoni bain te raian ma te bea.” E taku Tauro ngkanne nakon Tawita: “Nako, ao ke E mena te Uea iroum.”E ana ekona i nanoni baina Tawita, ao e rinei atibu ake nimaua ake a maranran man te karanga, ao e nnei i nanon ana bua ni kawakintibu, ao e nako, ma ana bana, ni kawara te I Biritia. E kakania Tawita te I Biritia, ao e rimoana te tia uota otananga. E tara Tawita te I Biritia; ao ngke e noria, ao e kaakeaa bongana, ba bon te ataei, ae urarua ao e moa raoi. E taku te I Biritia nakon Tawita: “Tao te kiri ngai, ngkai ko kawarai ma ekom?” Ao e taetea ni kaunia antina nakon Tawita. E taku te I Biritia nakon Tawita: “Nakomai nakoiu, ba N na anga irikom nakoia mannikiba ma manin te tawana.”E taku Tawita nakon te I Biritia: “Ko nakomai nakoiu ma te kabanga, te kainewa ao te bakarere; ao ngai I a nakoim n aran te Uea ae maka ao Atuan aia tanga Iteraera, ake ko kawenakoia. N te bong naba aei, ao E na kabureko nako nanoni baiu te Atua; N na kamateko, ao N na ana atum mai aom, ao N na anga rabatam ma rabataia kain te tanga mai Biritia ni kabane, nakoia mannikiba ma manin aon te aba; ao e na bane aonaba n ataia ba iai Atuaia Iteraera. Ao e na ataia te botaki aei ba E anga te tokanikai te Atua, tiaki n te kabang ma te kainewa; ba bon ana bai te Atua te buaka, ao E na kabureingkami nako nanoni baira.” Ngke e mananga te I Biritia ni kania Tawita ba e na bo ma ngaia, ao e biribiri Tawita ni kitana te tanga ba e na bo ma te I Biritia. E karina baina Tawita i nanon ana bua, ao e ana teuana te atibu, ao e banaia ao e bo raman te I Biritia, ao e rin nako te atibu i nanon ramana, ao e baka n unika ubuna. E kona aon te I Biritia Tawita n te bana ma te atibu: E kabaka te I Biritia ni kamatea. Akea te kabanga i nanoni bain Tawita, ao e toka i aon te I Biritia, ao e ana ana kabanga ni butia mani nnena, ao e kamatea; e kabakua. Ngke a nora aia aintoa I Biritia ba e a mate, ao a taeki waeia ni birinako.

Te Taramo  143 (144): 1 – 2, 9 – 10

Kaekana: E na karaoiroaki te Uea, ae au nono ni kamaiu.  

E na karaoiroaki te Uea ae au Ba, ao kataneiai baiu nakon te buaka

ao tabonibaiu n taua te kai ni buaka. K.

Bon au tangira ma au nono, boni katanau ma au tia kamaiu,

bon otangau ae kawakinai. E kaweneia botanaomata i an au baire. K

N na aneneiko, te Atua, n te kuna ae bou, N na katanga te raea ae tengauni karaina,

Ngkoe ae Ko angania uea te tokanikai, ae Ko kamaiua am toro ae Tawita. K.

Alleluia, alleluia.

Anganai te maiu, te Uea, ao N na ira nanon am tua.      Alleluia. 

Euangkerio 

Warekan ana Euangkerio Mareko. 3: 1 – 6.

E manga rin Iesu n te tinakoka, ao e mena iai temanna te aomata ae e mate baina. A bane mataia irouna, ba tao  e na kamaiua n te tabati, ao ana bukinna. E taku nakon teuare e mate baina: “Teirake ikanne, i mataia aomata.” Ao E kangai nakoia aoamta: “E katauaki karaoa ae raoiroi ke ae buakaka n te tabati? te kamaiu ke te kamamate?” Ma a kainababu ngaia. E tataraia nako ma te mata n un, ao E nanokawaki ngke E nori matoatoan nanoia, ao E taku nakon te aomata arei: “Arora baim.” Ao e aroria, ao e maiu baina. Ao a otinako naba Baritaio, ao a kabowi ma ana aomata Erote, ba a na kamatea.  

Tibatiba: E katauaki karaoan ae raoiroi ke ae buakaka n te tabati?...Te kamaiu ke te kamamate?

Tariu ao maneu ti karaba te Uea n teimatoan ana tangira ma ana kakawakin nakoira n tatabemanira riki ibukin te maiu ao te ikeike ae aki toki n anganganira.

N te bong aio ao ti ongora n te ewangkerio aron Iesu n nora te aomata ae kainnanoa buokana n aorakina ni baina ae mate. Ngke E noria Iesu ao E onrake nanona n te nanoanga ao ni kan kamaiua. Ma bon iai naba ikekei baritaio ake matakuakina Iesu ni kantaningaia ba tera ae E na karaoia Iesu ao man tauraoia ni bukinna ngkana arona ba e urua tuan te Tabati ni katoka aorakin te mwaane aio.

N noran nanoia baritaio ao E titirakinia ba e katauaki karaoan te raoiroi ke te buakaka n te Tabati ke te kamaiu ke te kamamate.

Eng ti nora ikai aron Iesu ni kaotia ba tera raoi bukin rokona i aonteaba Ngaia ae Natin te Atua te Tama. Ba E roko Iesu ba E na kamaiuia aomata ke E na anganga te maiu. E kan kaotia naba ikai Iesu ba E aki karaoaki te aomata ibukin te Tabati ma e karaoaki te Tabati ibukin te aomata. Ti kona ni kakoaua ana kantaninga te Atua aio n karakin te karikibai iroun te Atua are E makuri man te Moanibong ni karokoa te Kaonobong ao n te Tabati ao E motirawa. Ti ataia naba ba n te Kaonobong ao e karika te aomata te Atua ni kaotia ba bai ni kabane ake a karikaki a bon karaoaki ibukin te aomata.

Tariu ao maneu ti nora ikai aron te Atua ba E tatauraoi n tai nako n anganira te maiu ba kaotan ana Tangira ae kororaoi. Akea riki te bai ae kakannato irakin te anganga te maiu ao tiaki te tua. Ti kauringaki naba ikai ba ngkana ti kan motirawa irarikin te Atua n aki totoki ao ti riai ni kabanea korakorara n anganga te maiu nakoia tarira ao manera.